آئین نگارش پایان نامـه هاى کارشناسى ، کارشناسى ارشد و دکتری

مشاوران تهران

شماره گذارى صفحات به دو نوع مجزا صورت مى پذیرد. دسته اول صفحات پایان نامـه ،‌ از صفحه چکیده، تا انتهاى صفحات لیست علائم و اختصارات با حروف الفبا، به صورت متوالى همچون الف، ب، پ، ت وغیره، دسته دوم صفحات، از صفحه مقدمه تا انتهاى پایان نامـه به صورت عددى شماره گذارى مى شوند. روى صفحه اول هر تقسیم اصلى از پایان نامـه ، مانند صفحه چکیده، صفحه اول فهرست،‌صفحه اول هر فصل و غیره شماره صفحه نوشته نمى شود ولى شماره آن به حساب می‏آید. شماره هر صفحه با 5/1 مساوی فاصله بین سطرها از پایین کاغذ در وسط سطر به فارسى آسان نوشته می‏شود.

• در نگارش متن اصلى، عناوین اصلى در وسط سطر، کلیه عناوین فرعى در ابتداى سطر با شماره بندى دو عددى نوشته شود. قبل از شروع هر عنوان اصلى دو سطر، و قبل از شروع هر عنوان فرعى یک سطر خالى منظور شود. عناوین فرعى تر در ابتداى سطر نوشته شده و مطالب بلافاصله بعد از علامت : شروع می‏شوند. به هر یک از عناوین اصلى و فرعى تا دو لایه فرعى شماره اى تعلق مى گیرد که، شیوه شماره گذارى آن در فهرست آمده است.

• بین معادلات نوشته ها یک سطر خالى آورده مى شود. شماره معادله در سمت راست خط ، وشماره جداول شکلها به ترتیب در بالا وپایین بصورت XX-YY نوشته مى شود. XX شماره فصل و YY شماره معادله مى باشد. درصورتیکه سطر معادله داراى جاى کافى نباشد، از سطر بعدى مصرف مى شود.

• منحنى ها، جداول تصاویر یا اشکال درون کادر بسته قرار گرفته، طرف بالاى آنها می‏بایست به طرف بالاى کاغذ قرار داده شود. هر یک از منحنى ها، جداول تصاویر اشکال داراى شماره بوده در متن به آنها اشاره شود.زیرنویس شکل در قسمت زیرین کادر به فاصله یک خط درج مى شود. توضیح شکل در سمت چپ بعد از شماره تایپ می‏شود. تدابیر مشابهى براى بالانویس جدول رعایت می‏شود. هر یک از منحنى ها،‌جداول، تصاویر یا اشکال در طــى متن پایان نامـه داراى شمـاره اى مستقل از یکدیگر بوده بصورت متـوالى تا انتهاى هر فصل افزایش مى یابد. ضروری به ذکر است که چنانچه تعداد منحنى ها، جداول، تصاویر و یا اشکال در پارت ى از متن بیش از میزان معقول باشد جهت تداوم نوشتار مى بایست مجموعه آنها در یک پیوست قرارگیرند. در کلیه منحنى ها نمودارها، هر یک از محورهاى مختصات معرفى شده واحد مربوطه نیز در کنار محور مختصات درج شود. این مساله درمورد سطرها و ستونهاى جــداول نیز صـادق مى باشد. به منظور افزایش کیفیت و دقت نمـودارها، توصیه مى شود که یکى از برنامـه هاى متداول کامپیوترى مانند EXCELL ، HPG HG VISIO وغیره در رسم نمودارها موردمصرف قرار گیرد.

• لازم است کلیه محاسبات منحصراً در سیستم آحاد بین المللى SI انجام شود. در موارد استثنایى که به علت محدودیت منابع موجود مصرف از سیستم هاى دیگر آحاد اجتناب‏پذیر به نظر مى رسد، ضرورى است که نتایج نهایى هر بخش از محاسبات را همچنین سیستم آحاد مربوطه، بعد از تبدیل واحد در سیستم SI نیز درج نمود. همچنین ً‌ به این مورد نیز حتمـا ً‌ توجه شود که در مقابل تک تک نتایج محاسبات، واحد مربوطه باید ذکر شود.

- ترتیب ساختاری ارائه مطالب نظم و ترتیب در ارائه مطالب و یکسان سازى شیوه،‌به اضافه افزایش میزان درک خواننده، سهولت دسترسى دریافت آنرا میسر می‏سازد. لذا در این بخش،‌ضمن بیان معین ات هر یک از پارت ها، ترتیب ارائه آنها نیز ذکر شده است.

• جلد پایان نامـه پایان نامـه ، مطابق با نمونه طرح جلد ارائه شده در پیوست این آئین نامـه ،‌زرکوب با جلد سبزرنگ:دکترا ،جلد آبى تیره رنگ: ‌کارشناسى ارشد و جلد مشکى رنگ: کارشناسى مجلد گردد.عنوان پایان نامـه با حروف بزرگ سایر مطالب با حروف کوچک درج شود. در کنار شیرازه نیز صرفاً عنوان و نام تهیه کننده پایان نامـه وسال اختتام آن با حروف کوچک زرکوب گردد. Ph.D.Thesis :دکترا ، M.Sc.Thesis :‌کارشناسى ارشد B.Sc :‌کارشناسى Ã براى پایان نامـه ها ى کارشناسى ،کارشناسى ارشد دکترا : به منظور حفظ همآهنگ ى با مقررات جارى مدیریت تحصیلات تکمیلى دانشکده از ذکر نام استاد اساتید مشاور روى جلد پایان نامـه پرهیز گردد. براى پایان نامـه هاى کارشناسی:‌ ذکر نام استاد (اساتید) راهنما روى جلد پایان نامـه بلامانع است. وقت ذکر معین ات استاد یا اساتید راهنما، صرفاً درجه علمى ایشان دکتر مهندس ذکر شده پس نام نام خانوادگى مربوطه درج مى گردد. از نوشتن عناوین دیگر مانند: آقاى، جنـاب ، استاد وغیره پرهیز گردد. در قسمت زمان ارائه ماه سال دفاعیه پایان نامـه قید شود. بعنوان مثال: اسفند 1383

• صفحه نخست از آنجا که نام و یاد خدا بهترین سرشروع براى هر نوشته کارى مى باشد، بسیار مناسب است که نخستین برگ از پایان نامـه به درج کلام الهى «بسم الله الرحمن الرحیم» با رسم الخط زیبا اختصاص یابد که فضل الهى سبب توفیق روزافزون گردد.

• صفحه عنوان در این صفحه،‌ مطالب روى جلد پایان نامـه عیناً دوباره تکرار می‏شود، با این فرق که ذکر نام اساتید راهنما مشاور الزامى است. - صفحه تقدیم ( اختیارى) در یک صفحه مستقل بعد از بخش چکیده،‌برحسب صلاحدید نگارنده به فرد، افراد یا موسسه اى تقدیم مى گردد.

• صفحه قدردانى (اختیارى) در این سری ، در یک صفحه مجزا بعد از صفحه تقدیم نگارنده مراتب قدردانى خود را از اشخاص و یا موسساتى که در تدوین مطلب با فراهم آوردن اطلاعات، امکانات یا تأمین بودجه همکارى کرده اند، ابراز مى نماید.

• چکیده پروژه حداکثر در اندازه ى معادل با 250 تا 300 کلمه تهیه شده و حاوی بیان مختصر مسئله مورد بررسى،آموزش تحقیق و مراحل بکار گرفته شده براى کسب جمع آورى اطلاعات، نحوه تجزیه تحلیل و نتیجه کلى حاصله مى باشد. خواننده با مطالعه چکیده باید تشخیص دهد که پروژه موجود دربرگیرنده مطالب مورد علاقه وى مى باشد یا خیر؟ تاریخچه سابقه مورد در این پارت ذکر نشده، بلکه در مقدمه پروژه توضیح داده مى شود. چکیده در یک صفحه مجزا بعد از صفحه عنوان قرار مى گیرد . در بالاى آن به فاصله دو سطر از حاشیه بالاى صفحه در میانه سطر عنوان پایان نامـه نوشته مى شود. در انتهاى چکیده می‏تواند کلمات کلیدى مورد استفاده در پایان نامـه به تعداد 5-4 واژه اضافه شود.

• فهرست (مطالب ، جداول و نمودارها) فهرست مطالب :صفحات فهرست بعد از صفحه قدردانى قرار مى گیرند. کلمه " فهرست" در وسط و بالاى کلیه صفحات مربوطه تایپ گردد. عناوین اصلى فرعى در سمت راست شماره صفحه در حاشیه چپ نوشته شود. شماره عنوان اصلى با خط تیره از عنوان مربوطه جدا مى شود. شماره عناوین فرعى حداکثر بصورت ZZ-YY-XX نوشته مى شود که XX شماره عنوان اصلى و YY یکى از عناوین فرعى XX و ZZ نیز یکى از بخش هاى زیرین YY مى باشد. که اما در فهرست نویسى فقط تا عنوان فرعى دوم (اصلی- فرعی- زیرین) شماره گذارى شده و نوشته مى شود. عناوین اصلى از منتهاى الیه سمت راست هر سطر ، عناوین فرعى به اندازه چهار حرف داخلتر از عنوان اصلى عناوین فرعى تر به اندازه هشت حرف داخلتر از عنوان اصلى نوشته مى شوند. فهرست تصاویر ونمودارها: راهنماى تصاویر واشکال نیز با درج شماره شکل و شرح آن صفحه آن جداگانه درج می‏گردد. فهرست جداول :راهنماى جداول پایان نامـه نیز بصورتى که شرح داده شد وبصورت جداگانه بعد از فهرست تصاویر آورده می‏شود. ترتیبى که در اینجا به جهت ارائه مطالب بیان گردید به گونه ایست که، همیشه در فهرست نویسى «تقدیم» حرف «الف» و «مقدمه» شماره«1» را به خود اختصاص مى دهد.

• لیست علائم اختصارات این سری که قبل از فهرست قرار مى گیرد، لیستى است از کلیه علائم اختصاراتى که در متن بکار رفته است.باید سعى شود که در متن از علائم استاندارد استفاده شود. نحوه نگارش لیست علائم بدین ترتیب است که در چپ علامت در سمت راست مفهوم آن درج مى گردد. ترتیب نگارش علائم همموزیک با نوع علامت بکار رفته، مفرق مى باشد . اکثرا ً‌ نخست حروف انگلیسى پس حرف یونانى نوشته مى شوند . لازم به ذکر است که در کل متن پایان نامـه براى نمایش هر پارامتر فیزیکى تنها باید از یک نماد مصرف کرد. به عنوان مثال براى نمایش دما فقط از یک حرف مانند T استفاده شود.

• مقدمه مى بایست حاوی موارد ذیل باشد:

1- بیان واضح کامل مسئله موردبررسى یا هدف مطالعه.

2- بیان دلایل اهمیت موضوع ارزشیابى آن.

3- بیان مختصر تاریخچه کارها و تحقیقات قبلى انجام شده روى موضوع و وضعیت فعلى آن.

4- معرفى و مرور اجزاء‌و بخش هاى پایان نامـه . این مطالب به این سؤال که برای چه این بررسى پایان نامـه صورت مى پذیرد جواب داده، و نشان می‏دهد که گامى در جهت تکمیل و با رفع نقص فعالی ت گذشتگان مى باشد.

5- توضیحات مختصرى درمورد روش تجزیه تحلیل مسأله و روشها، شیوه انجام تحقیق ونتایج بدست آمده از آن به نظر مى رسد که ضرورتى نداشته باشد. ü متن اصلى این بخش از پایان نامـه ،‌اصل و اساس آن مى باشد. در واقع این بخش است که به دانش‏پژوهان کمک اصلى مطالعاتى را مى نماید. بنابرای ن مطالب آن باید به صورت واضح،‌منظم و قابل فهم ارائه گردد. بایستى سعى گردد تنها پارت هایى که مستقیماً با مورد موردبحث مربوط است آورده شوند. مابقى مطالب به صورت پیوست اضافه گردد. براى مثال چنانچه آشنایى با بعضى قضایا براى درک مطلب لازم است، ولى اثبات آنها منظور اصلى گزارش نیست به صورت پیوست اضافه شود. پروگرام کامپیوترى، آموزش استفاده نمودار آن، نیز در پیوست آورده شود. مگر در موارد ى که صورت پروژه عمدتاً‌ در رابطه با یک پروگرام کامپیوترى تعریف شده باشد. بطور کلى اهمیت پایان نامـه صرفا به نوآورى نگارنده بستگى دارد.لذا از مطالب تکرار ى ،کلاسیک متعلق به دیپرهزینه فقط بصورت اختصار کمک گرفته شود. متن اصلى پایان نامـه به طور منطقى به پنج فصل حداکثر 200 صفحه A4 تقسیم مى شود، فصل بندى پایان نامـه بنا به نظر دانشجو و تایید استاد راهنما انجام می‏شود.هر فصل می‏تواند به چند بخش تقسیم شود. مطالب هر فصل را آنرا مى توان با بیان آن بخش از تحقیق که فصل بدان اختصاص یافته است توضیح مطلب روش هایى که در رابطه با این قسمت مورداستفاده قرار گرفته است و بر شمردن نکاتى که باید کشف و دانسته شود، شروع نمود. در فصل سوم به طور کامل به محتویات هر یک از فصول پایان نامـه خواهیم پرداخت. - بحث، نتیجه گیرى، پیشنهادات نتیجه گیرى با توجه به مطالب عنوان شده به ویژه در مقدمه به نگارش درآید.مقایسه نتیجه هاى بدست آمده با هدفهاى از قبل تعیین شده در مقدمه ،دستیابى هاى نوین در این فصل ذکر شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‏گیرند.

• مراجع بعد از اتمام بخش آخر، باید مراجع درج گردد.بطور کلى چندین شیوه مأخذنویسى بیان است که، در اینجا به شرح یکى از معروف ترین آنها پرداخته می‏شود. بطور کلى چنانچه براى مطلبى از منبعى استفاده شود، ذکر آن مرجع در لیست مراجع پایان نامـه الزامی‏می‏باشد. در اینگونه موارد مطلبى که مستقیماً از آن منبع نقل شود، بین دو گیومه نوشته می‏شود و بلافاصله بعد از آن علامت [ ] درج می‏گردد. در درون آن شماره منبع نامبرده به ترتیب عددى از اول پایان نامـه قرار می‏گیرد.جهت مثال پانزدهمین شماره منابع استفاده شده بعد از ذکر مطلب مربوطه در داخـل گیومه اینگونه آورده می‏شود: ] 15 [ در بخش مراجع شماره مرجع در براکت [ ] نوشته مى شود و بعد از آن نام خانوادگى نویسنده پس حرف اول نام که به وسیله علامت " ، " از یکدیگر جدا مى گردند آورده مى شود. در مراجع فارسى نام نویسنده بطور کامل ذکر می‏شود. چنانچه مساله داراى چند نویسنده باشد. نام هاى ایشان با علامت " ، " از هم جدا مى گردد. بعد از نام نویسنده، عنوان کتاب مقاله آورده مى شود. و در ادامه چنانچه کتاب متن مترجم داشته باشد نام نام خانوادگى مترجم ذکر می‏شود.اگر مطلب مورد نظر از کتاب اخذ شده باشد، نام موسسه انتشاراتى، سال انتشار ، شماره فصل صفحه یا صفحات مورد رجوع ذکر مى شود. چنانچه مطلب نگاشته شده از مجله باشد جلد ( Vol ) شماره ( no )، سال انتشار ، شماره فصل و شماره صفحه خواهد آمد. براى نمونه به مثال‏هاى زیر توجه کنید. [1] طاهرى ، جمیل و پاکزاد ، حسین ، موج پدیده هاى ارتعاشى، انتشارات دانش کده علم وصنعت ایران،1360 ص 217-125. [2] - Timoshenko , S . P. , And Gere , J.M. Theory of elastic stability, McGraw –Hill , 1985 , pp. 105 – 115. [3] - Sanders , J.L. , Nonlinear Theories for thin shells , Q. appl. Mech. , Vol 10, No.1 , 1963 , pp. 21-36. ] 3 [ - Griffin , D.S. , Design filmits for buching of elevated temperature components . Proceedings ASME-PVP conference , Hawaii , July , 1989 ,pp. 25-27 . در ترتیب مراجع، ابتدا موارد فارسى، پس خارجى ها در نهایت موارد اینترنتى بیان می‏شوند. در تخصیص شماره مرجع به مطالب، باید توجه نمود که چنانچه به یک مرجع چند بار ارجاع داده شود، همان اولین شماره دوباره تکرار مى گردد و نیز چنانچه به یک کتاب که قبلاً تحت صفحات خاص، ارجاع شده، مجدداً مراجعه گردد. چنانچه همان صفحات قبلى مدنظر باشد از همان شماره قبل در غیر این صـورت یک شماره جــدید تعلق مى گیرد. در ترتیب مراجع، ابتدا مراجع فارسى، پس صنایع خارجى در نهایت موارد اینترنتى بیان می‏شوند.


• پیوست ها در انتهاى پایان نامـه ، پیوست ها قرار مى گیرند. همانگونه در متن اصلى ذکر گردید. پیوست بگونه اى گزینش مى شود که ضمن نیاز به وجود آنها، قرار دادن آنها در متن اصلى باعث از بین رفتن انسجام و پیوستگى مطلب مى گردد. هر پیوست به یک مورد اختصاص مى یابد. به منظور مرتب نمودن پیوستها، ترتیب زیر پیشنهاد مى گردد:

پیوست 1- منحنى هاى حاصل یا تهیه شده از استاندارد در صورتى که تعداد آنها زیاد باشد.

پیوست2- جداول حاصل یا تهیه شده از استاندارد در صورتى که تعداد آنها زیاد باشد.

پیوست 3- اثبات قضایا

پیوست 4- دستورالعمل مصرف از پروگرام کامپیوترى تهیه شده

پیوست 5- لیست پروگرام کامپیوترى

پیوست 6- نقشه هاى تهیه شده ضروری به ذکراست پیوستهاى نرم افزار ى درون جلد در پاکت ویژه اى چسبانده می‏شوند. در صفحه اول هر پیوست، در بالا و وسط کادر کلمه پیوست و شماره ترتیب آن درج شده پس با یک خط فاصله در وسط کادر عنوان مربوط به آن پیوست آورده مى شود.

- چکیده انگلیسی: این بخش حداکثر در یک صفحه ارائه شده و می‏تواند ترجمه چکیده فارسى باشد.

- فرم درون جلد به انگلیسی: این فرم دقیقا ترجمه جلد فارسى در ابتداى پایان نامـه می‏باشد.

4،2،3- محتواى فصول پایان نامـه

فصل اول

• کلیات تحقیق

• مقدمه

• هدف

• ضرورت تحقیق

• بیان مسئله

• سوالات تحقیق

• مراحل تحقیق

• عنوانشیوه تحقیق

• نحوه جمع آورى اطلاعات

• وسائل جمع آورى اطلاعات

•آموزش تجزیه تحلیل

• محدودیت هاى احتمـا لى تحقیق

• تعاریف واژه هاى اصلى تحقیق

فصل دوم

• مرور ادبیات تحقیق اهم مباحث نظرى پیرامون مورد تحقیق که در یک تا چند بخش جداگانه به نقل قول از منابع معتبر (به همراه آدرس دهى منابع مورد استفاده در متن درج معین ات منابع مورد مصرف به ترتیب مصرف در انتهاى فصل درج مى گردد) بوسیله محقق گردآورى، دسته بندى، تنظیم و نگارش مى یابد.

فصل سوم

• نحوه تحقیق

• عنوانروش تحقیق

• معرفىروش نمونه بردارى بررسى جامعه موردنظر روش تحقیق موردى
• (Case Study) چگونگى تعیین اندازه نمونه مورد تحقیق با مصرف از فرمولهاى آمارى و...
• معرفى روشها وسائل گردآورى اطلاعات کمى یا کیفى
• معرفى الگوها مد مورد استفاده براى تحلیل مسئله
• معرفى جزئیات روشهاى تجزیه و تحلیل اطلاعات
•آموزش سنجش اعتبار و پایائى تحقیق کمى و یا صحت و تعمیم پذیرى تحقیق کیفى
فصل چهارم
• جزئیات مراحل پیاده سازىآموزش تحقیق براى حل مسئله و پاسخگویى به سوالات تحقیق
فصل پنجم
• جمع بندى نتیجه گیرى و موضوعات پیشنهادى براى تحقیقات آتى
• فهرست منابع و مأخذ
• چکیده لاتین پیوست ها
• پرسش نامـه
• جزئیات محاسبات تجزیه تحلیل اطلاعات
• جداول نمودارهاى اضافى
دسته بندی : چطور انتها نامـه بنویسیم؟